Ödem, vücudun hehangi bir yerinde fazla sıvı birikmesi sonucu oluşan şişliktir. Yani, vücudunuzun dokuları, normalden daha fazla sıvıyı tutmaya başlar ve bu da belirli bölgelerde şişliklere yol açar. Genellikle ayaklar, bilekler, bacaklar gibi daha aşağıda kalan bölgelerde görülür, ama bazen eller, yüz ve karın gibi yerlerde de olabilir.
Bunun nedeni, vücudun sıvıyı düzgün bir şekilde atamaması veya taşıyamaması olabilir. Kalbin, böbreklerin, damarların ya da lenf sisteminin düzgün çalışmaması, sıvıların birikmesine yol açabilir. Ödem, genellikle fazla tuz tüketimi, uzun süre ayakta kalma, bazı ilaçlar veya ciddi sağlık problemleri gibi sebeplerle ortaya çıkabilir.
Kısacası, ödem aslında vücudun “fazla su tutması” anlamına gelir. Bu da çoğu zaman ayaklarınızı şişmiş ya da bacaklarınızı rahatsız edici bir şekilde ağır hissettirebilir.
Periferik Ödem
Bu, genellikle bacaklar, ayaklar ve ellerde görülen şişliklere verilen isimdir. En sık karşılaşılan ödem türüdür. Periferik ödem, damarlar ve lenf sisteminin düzgün çalışmadığı durumlarda sıvı birikmesi sonucu oluşur. Genellikle günün sonunda veya uzun süre ayakta kalma durumunda şişlik artabilir. Bu tür ödem, kalp yetmezliği, böbrek hastalıkları veya varis gibi durumlardan kaynaklanabilir.
Belirtiler: Ayak bileklerinde, bacaklarda veya ellerde şişlik
Yorgunluk hissi
Ciltte gerilme hissi ve hafif ağrı
Pulmoner Ödem (akciğer ödemi)
Pulmoner ödem, akciğerlerde sıvı birikmesidir. Bu durum kalp yetmezliği veya bazı kalp hastalıkları sonucunda ortaya çıkabilir. Kalp düzgün kan pompalayamadığında, kan akışında tıkanıklıklar oluşabilir ve bu da akciğerlerde sıvı birikmesine yol açar. Pulmoner ödem, acil müdahale gerektiren bir durumdur çünkü oksijen alımını zorlaştırabilir.
Belirtiler: Nefes darlığı
Öksürük (özellikle köpüklü balgamla)
Göğüs ağrısı
Ciltte morarma (mavi renk değişikliği)
Hepatik Ödem
Karaciğer hastalıkları, özellikle siroz, karaciğerin fonksiyonlarını yerine getirmesini engelleyebilir. Karaciğerin düzgün çalışamaması, sıvı birikmesine yol açarak karın bölgesinde ödem oluşmasına neden olabilir (asit). Bu duruma “asitli ödem” de denir.
Belirtiler: Karın bölgesinde şişlik
İştah kaybı
Yorgunluk
Hızlı kilo alımı (özellikle karın bölgesinde)
Lenfödem
Lenf sistemi, vücutta sıvı dengesini sağlayan önemli bir yapıdır. Lenfatik sistemin tıkanması veya hasar görmesi, lenfödem adı verilen sıvı birikmesine neden olabilir. Bu durum genellikle kollar, bacaklar veya vücudun diğer kısımlarında şişlik olarak görülür.
Belirtiler: Şişlik
Deri altındaki sertlik
Ağrı veya rahatsızlık hissi
Ciltte enfeksiyon riski artışı
Böbrek Ödemi
Böbrekler vücutta sıvı dengesini düzenler. Böbrek yetmezliği veya diğer böbrek hastalıkları, bu dengeyi bozarak vücutta ödem oluşumuna neden olabilir. Genellikle yüz, göz altı ve bacaklarda şişlik görülür.
Belirtiler: Yüzde veya göz altlarında şişlik
İdrar çıkışında azalma
Yorgunluk ve halsizlik
Nefes darlığı
Alerjik Ödem
Alerjik reaksiyonlar sonucu vücutta şişlik oluşabilir. Alerjenlere karşı vücudun aşırı tepki vermesi, sıvıların dokularda birikmesine yol açar. Bu genellikle yüz, dudaklar, dil ve göz çevresinde görülen şişlikler şeklinde olur.
Belirtiler: Ciltte şişlik (genellikle yüz, dudaklar, göz çevresi)
Kızarıklık
Kaşıntı veya yanma hissi
Nefes alırken zorluk (şiddetli alerjilerde)
Her ödem türü farklı nedenlere bağlı olarak gelişebilir, bu yüzden ödemin nedeni doğru bir şekilde belirlenmeli ve tedavi edilmelidir. Eğer ödem şiddetli bir şekilde ortaya çıkıyorsa veya belirli bir bölgede uzun süre devam ediyorsa, mutlaka bir doktora danışmak önemlidir.
Unutmayın, vücudunuzun küçük uyarılarına kulak vermek, büyük sorunların önüne geçebilir